Derde verslag

Het is inmiddels januari 2015.En momenteel werkzaam op Observatie Post 53 (OP53). De laatste keer dat ik een verslag schreef was ik nog op OP72. Wat is er inmiddels gebeurd?

In verslag 2 meldde ik dat de strijdende partijen van de burgeroorlog in Syrië niet ver van OP72 waren. In de loop van augustus zijn de Anti Government Armed Elements (AGAE) opgerukt naar het noorden en hebben de troepen van de Syrian Arab Armed Forces (SAAF, Syrische leger) verder terug gedrongen. Een gevoelige nederlaag voor SAAF en het Syrische regime van president Assad, want ze zijn de “grensovergang” met Israël kwijtgeraakt. Het woord grensovergang toch maar tussen aanhalingstekens, want er is zoals reeds genoemd geen sprake van een grens maar van een bestandslijn. Daarnaast ontkent Syrië het bestaan van de staat Israël, dus….. Maar voor de VN betekent dit dat we dus niet meer met auto’s de passage kunnen maken naar Syrië en terug. Ook voor de VN is dit een groot probleem. De tijdelijke oplossing is passage van de “grens” verder naar het noorden. Zoals reeds eerder genoemd zijn er op diverse plaatsen doorgangen in het Technical Fence (TF). Dit is het hek dat Israël heeft gebouwd net ten westen van de Area Of Separation (AOS). In het noorden is er een doorgang niet ver van Majdal Shams (Israël) en Hadar (Syrië). Beide zijn dorpen vooral bewoond door Druzen. En in Syrië is het gebied van de Druzen onder controle van de Pro Government Armed Elements (PGAE). Ook een opstandelingen groep (hoogstwaarschijnlijk gevormd door Druzen) maar zoals de naam al zegt niet meteen tegen het Syrische regime. Dit is vooral een politieke keus

Korte toelichting hierop.. Zoals genoemd zijn beide plaatsen bewoond door Druzen. In de oorlog van 1967 heeft Israël een deel van de Golan Hoogvlakte veroverd en daarmee nog een “grens” getrokken door het gebied van de Druzen. Want in Libanon wonnen ook Druzen. In de Yom Kippoer oorlog (1973) is Israël verder oostwaarts opgetrokken en heeft tot aan het aangaan van het ”Agreement van 1974” dit gebied onder controle gehad. En dus waren de Druzen tijdelijk verenigd. Zij hebben dit (volgens de overleveringen) een goede tijd gevonden. Er werd geïnvesteerd in infrastructuur en er was vrij verkeer van goederen en mensen; bedenk dat iedereen familie van elkaar is. De Druzen zijn een bijzonder gesloten groep. Ze worden beschouwd als een mystieke stroming binnen de Sjiitische Islam. Ze leven in het gebied op de grens van Israël, Syrië en Libanon. Door de vele oorlogen en willekeurig getrokken grenzen zijn ze verdeeld over drie landen maar hebben tot nu toe hun hechte geloofsgemeenschap kunnen behouden. Bijzonder detail hierin is, dat voor de burgeroorlog (in Syrië) mannen en vrouwen “de grens” eenmalig konden passeren om te trouwen met iemand van de “andere zijde”. Terugkeer voor bijvoorbeeld familiebezoek is niet meer mogelijk. Ander detail, vlakbij Majdal Shams is ook de zogeheten “shouting place”. Hier mogen en mochten Druzen naar de andere kant roepen om berichten uit te wisselen met familieleden. Door de opkomst van internet en mobiele telefoons is het gebruik van deze plaats sterk afgenomen.

De doorgang door het TF kan alleen te voet worden gedaan, een pad over rotsen en door sloten. Dus wel passage van mensen, maar materieel zal via Damascus moeten gaan. En zo zal ik dus ook mijn passage tussen Israël en Syrië gaan maken.

Het is nog steeds eind augustus 2014. De AGAE hebben de plaats Quinetra ingenomen en dus ook de grensovergang. Quinetra is voor de Syriërs een belangrijke plek. Na de Yom Kippoer oorlog heeft Israël deze plaats in 1974 weer terug gegeven aan Syrië. In Syrië echter wordt dit op een andere manier weergegeven. Het is een grote overwinning op het Zionistische regime, “wij hebben Quinetra veroverd”. Ach, het is maar wie de geschiedenisboekjes schrijft.
Voor de burgeroorlog was dit een soort museum en mensen kwamen op hun vrije dag hier naar toe. Voor president Assad is het verlies niet alleen gebied maar ook een groot gezichtsverlies. Zijn familie komt deels uit dit gebied in Syrië.
De VN wil uiteraard goed zicht hebben op de burgeroorlog, aangezien wij hier de warnemers zijn voor de internationale gemeenschap. Op slechts een kilometer van Quinetra is Mount Bental. Een heuvel welke ongeveer honderd meter boven het landschap zijn top heeft. Dit was een Israëlisch positie van het leger. Maar is inmiddels een toeristische trekpleister. (Vergelijk met Quinetra is mijns inziens snel getrokken!) In overleg met de Israeli Defence Forces (IDF) mag de VN een tijdelijke Observatie Post opzetten op deze berg. Er is een uitstekend uitzicht op het grensgebied en ook het gebied waar de strijd tussen AGAE en SAAF plaatsvindt.

Dit is dus voor een paar dagen mijn werkterrein. En aangezien de burgeroorlog weer even “heet nieuws” is, is er veel pers aanwezig. Dus foto’s van de VN waarnemers op Mount Bental gaan de wereld over. Vanaf onze tijdelijk OP hebben we een goed zicht op de strijd en kunnen we onze waarnemingen rapporteren. Deze gaan daarna naar ons hoofdkwartier in Jeruzalem vanwaar het wordt doorgestuurd naar New York. Het is een vreemde gewaarwording om vanaf deze zijde naar Syrië te kijken. Ik kan mijn OP72 zien liggen, is een afstand van ongeveer 12 km.

In Quinetra was een VN post welke werd bemand door Fiji militairen. Bij de overname van Quinetra door de AGAE heeft één van de groepen binnen de AGAE de Fiji militairen in gijzeling genomen, in totaal 45 mannen. Zij zijn van de VN post meegenomen naar een onbekende plaats. Na ongeveer twee weken zijn ze allemaal ongedeerd vrijgelaten. Of er losgeld is betaald is tot op heden niet duidelijk, ook niet wie er onderhandelt heeft met de AGAE groep.

Op vrijdag 29 augustus ga ik weer naar Syrië voor een dienst in het VN kamp nabij Faouar (Camp Faouar, CF) in Syrië en op OP72. De passage geschiedt dus via een doorgang in het TF in het noordelijke deel van het hek. Met de auto naar de plek. Onder bewaking van IDF passeren we één voor één de doorgang. Aan de andere zijde zijn leden van de PGAE aanwezig en begeleiden ons verder naar de voertuigen. In konvooi van gepantserde voertuigen rijden we naar Camp Faouar (CF), het VN kamp. Hier zal ik twee dagen werken in het verbindingscentrum van Observer Group Golan Damascus (OGGD) waar ik deel van uit maak. Op maandag ga ik met een Zwitserse collega naar OP72 om daar de anderen af te lossen. Ik zal voor een periode van anderhalve week op OP72 blijven.

Vanaf de OP is de strijd ook goed te volgen, het is op slechts een paar kilometer afstand. Ondanks dat we gewend raken aan de geluiden van wapens, mortieren die inslaan en raketten welke worden afgevuurd, is het een vreemde wereld waar we in werken. We doen ons werk, waarnemen en rapporteren. De OP is nog steeds relatief veilig. Gedurende de week komt de Force Commander, een generaal van UNDOF, driemaal op de OP om de situatie te bekijken. We geven hem een briefing over wat we waarnemen en de huidige situatie. En we vertellen hem dat we ons toch enige zorgen maken over de vervolgstappen indien de AGAE dichterbij komen. Want niet alle fracties binnen de AGAE zijn vriendelijk gezind ten opzichte van de VN. Een duidelijk antwoord krijgen we niet, ook niet na zijn derde bezoek. Maar we hebben onderling wel afgesproken welke actie we kunnen en willen nemen, indien de strijd dichterbij komt. En naast dat we ongewapend zijn is de weg vanaf de OP niet bijzonder veilig, want deze voert door open terrein over de flanken van de heuvel.
Uiteindelijk wordt op vrijdag 12 september in de avond OP72 geëvacueerd. Personeel komt veilig op Camp Faouar terecht. Zij zullen de volgende dag via de noordelijk doorgang in het TF naar Israël reizen. Uiteindelijk zijn bijna alle VN posten in de AOS ontruimd, dit is inclusief Camp Faouar.

Aangezien ik op de vrijdag naar Nederland zou reizen ben ik reeds op donderdag 11 september van de OP vertrokken naar Israël. De passage verliep niet makkelijk. Er waren een aantal wegversperringen en het was onduidelijk wie deze versperringen bemande. Uiteindelijk in Israël aangekomen. Daar moest nog welde bagage gecheckt worden, dus na twee uur wachten! kon de bagage door de scanner en kon iedereen verder reizen. En ik uiteindelijk op weg naar Nederland.

Alle personeel van UNTSO werkzaam in Syrië heeft nu een plek in Israël gekregen. Ik heb één week op OP54 gewerkt en werd daarna overgeplaatst naar OP53, tevens doe ik mijn diensten op Mount Bental. Aangezien we de OP’s in Syrië kwijt zijn, hebben we een tijdelijke OP (TOP) op Mount Bental. Zoals reeds genoemd is dit een toeristische plaats. Dus naast ons observeren spreken we ook veel met de bezoekers. En dat zijn er heel veel. Op deze manier zijn we ook een visite kaartje voor de VN en kunnen we uitleggen wat we hier doen en wat de taak van de VN is in dit gebied. En het komt regelmatig voor dat mensen geen idee hebben van de VN en waarom ze/we hier zijn. Ik vind het erg leuk om met de bezoekers en toeristen te spreken, net als veel van mijn collega’s. Uiteraard moeten we voorzichtig zijn, want we zijn wel vertegenwoordigers van de VN én door onze observaties nemen we “operationele activiteiten” waar. Aan de andere kant moet de VN juist open zijn, want de VN is uiteindelijk “van iedereen”.

Tot op heden, januari 2015, zijn er in Syrië geen posten opnieuw door de VN bemand. Ook de strijd tussen SAAF en AGAE gaat nog steeds door, echter het winterweer zorgt ervoor dat het de meeste tijd vrij rustig is. Er is een aantal malen een offensief geweest maar dit heeft, volgens onze waarneming, niet veel opgeleverd.

Tot een volgend verslag waar ik wat meer op mijn persoonlijke beleving zal ingaan.